รามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบนนทก

รามเกียรติ์ ตอน นารายณ์ปราบนนทก

ผู้แต่ง  พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1

ลักษณะคำประพันธ์  กลอนบทละคร

เนื้อเรื่องย่อ

          นนทกมีหน้าที่ล้างเท้าเทวดาอยู่ที่เชิงเ
ขาไกรลาส เมื่อเทวดาพากันไปเฝ้าพระอิศวร พวกเทวดาชอบข่มเหงนนทกอยู่เป็นประจำโดยการลูบหัว ตบหัว จนกระทั่งผมร่วงหมด 

          นนทกแค้นใจเป็นอันมากจึงไปเฝ้าพระอิศวรกราบทูลว่าตนเองได้รับใช้มานานยังไม่เคยได้รับสิ่งใดตอบแทนเลย จึงทูลขอให้นิ้วเป็นเพชรมีฤทธิ์ชี้ผู้ใดก็ให้ผู้นั้นถึงตายได้ พระอิศวรก็ประทานให้ตามขอเมื่อเทวดามาลูบศีรษะเล่นเช่นเคย นนทกก็ชี้ให้ตายลงเป็นจำนวนมาก พระอิศวรทรงทราบก็กริ้วโปรดให้พระนารายณ์ไปปราบนนทก 

          

          พระนารายณ์จึงแปลงกายเป็นนางฟ้าที่สวยงามมายั่วยวน นนทกนึกรักจึงเกี้ยวนาง นางแปลงจึงชวนให้นนทกร่ายรำก่อนจึงจะรับรัก นนทกตกลงรำตามไปจนถึงท่านาคาม้วนหาง (ท่ารำที่ใช้นิ้วเพชรชี้ที่เข่าตนเอง) นนทกก็ล้มลง ก่อนตายนนทกเห็นนางแปลงปรากฏร่างเป็นพระนารายณ์จึงต่อว่าพระนารายณ์มีอำนาจมีถึงสี่กร เหตุใดจึงต้องทำอุบายมาหลอกลวงตน พระนารายณ์จึงให้นนทกไปเกิดใหม่ให้มีถึง 20 มือมีฤทธิ์มากมายแล้วพระองค์จะตามไปเกิดเป็นมนุษย์มีเพียง 2 มือลงไปสู้ด้วยและจะเอาชนะให้ได้

เนื้อเรื่อง

           มาจะกล่าวบทไปถึง                   นนทกน้ำใจกล้าหาญ

ตั้งแต่พระสยมภูวญาณ                        ประทานให้ล้างเท้าเทวา

อยู่บันไดไกรลาสเป็นนิจ                     สุราฤทธิ์ตบหัวแล้วลูบหน้า

บ้างให้ตักน้ำลางบาทา                         บ้างถอนเส้นเกศาวุ่นไป

จนผมโกร๋นโล้นเกลี้ยงถึงเพียงหู         ดูเงาในน้ำแล้วร้องไห้

ฮึดฮัดขัดแค้นแน่นใจ                           ตาแดงดั่งแสงไฟฟ้า

เป็นชายดูดู๋มาหมิ่นชาย                        มิตายจะได้มาเห็นหน้า

คิดแล้วก็รีบเดินมา                                เฝ้าพระอิศราธิบดี ฯ

      ครั้นถึงจี่งประณตบทบงสุ์              ทูลองค์พระอิศวรเรืองศรี

ว่าพระองค์เป็นหลักธาตรี                     ย่อมเมตตาปรานีทั่วพักตร์

ผู้ใดทำชอบต่อเบื้องบาท                       ก็ประสาททั้งพรแลยศศักดิ์

ตัวข้านี้มีชอบนัก                                   ล้างเท้าสุรารักษ์ถึงโกฏิปี

พระองค์ผู้ทรงศักดาเดช                       ไม่โปรดเกศแก่ข้าบทศรี

กรรมเวรสิ่งใดดั่งนี้                               ทูลพลางโศกีรำพัน ฯ

           เมื่อนั้น                                       พระอิศวรบรมรังสรรค์

เห็นนนทกโศกาจาบัลย์                         พระทรงธรรม์ให้คิดเมตตา

จึ่งมีเทวราชบรรหาร                               เอ็งต้องการสิ่งไรจงเร่งว่า

ตัวกูจะให้ดั่งจินดา                                  อย่าแสนโศกาอาลัย ฯ

           บัดนั้น                                            นนทกผู้มีอัชฌาสัย

น้อมเศียรบังคมแล้วทูลไป                     จะขอพรเจ้าไตรโลกา

ให้นิ้วข้าเป็นเพชรฤทธี                           จะชี้ใครจงม้วยสังขาร์

จะได้รองเบื้องบาทา                              ไปกว่าจะสิ้นชีวี ฯ

              เมื่อนั้น                              พระสยมภูวญาณเรืองศรี

ได้ฟังนนทกพาที                          ภูมีนิ่งนึกตรึกไป

ไอ้นี่มีชอบมาช้านอน                   จำจะประทานพรให้

คิดแล้วก็ประสิทธิ์พรชัย              จงได้สำเร็จมโนรถ ฯ

             บัดนั้น                               นนทกผู้ใจสาหส

รับพรพระศุลีมียศ                        บังคมลาแล้วบทจรไป ฯ

            ครั้นถึงบันไดไกรลาส     ขัดสมาธินั่งยิ้มริมอ่างใหญ่

คอยหมู่เทวาสุราลัย                    ด้วยใจกำเริบอหังการ์ ฯ

           เมื่อนั้น                                    เทวาสุราฤทธิ์ทุกทิศา

สุบรรณคนธรรพ์วิทยา                ต่างมาเฝ้าองค์พระศุลี ฯ

          ครั้นถึงซึ่งเซิงไกรลาส           คนธรรพ์เทวาราชฤาษี

ก็ชวนกันย่างเยื้องจรลี                     เข้าไปยังที่อัฒจันทร์ ฯ

           นนทกก็ล้างเท้าให้                เมื่อจะไปก็จับหัวสั่น

สัพยอกหยอกเล่นเหมือนทุกวัน     สรวลสันต์เยาะเย้ยเฮฮา ฯ

          บัดนั้น                                      นนทกน้ำใจแกล้วกล้า

กริ้วโกรธร้องประกาศตวาดมา       อนิจจาข่มเหงเล่นทุกวัน

จนหัวไม่มีผมติด                              ขบฟันแล้วชี้นิ้วไป ฯ

         ต้องสุบรรณเทวานาคี           ดั่งพิษอสุนีไม่ทนได้

ลัมฟาดกลาดเกลื่อนลงทันใด      บรรลัยไม่ทันพริบตา ฯ

         เมื่อนั้น                                    หัสนัยน์เจ้าตรัยตรึงศา

เห็นนนทกนั้นทำฤทธา                  ชี้หมู่เทวาวายปราณ

ตกใจตะลึกรำพึงคิด                      ใครประสิทธิ์ให้มันมาสังหาร

คิดแล้วเข้าเฝ้าพระทรงญาณ       ยังพิมานทิพรัตน์รูจี ฯ

        ครั้นถึงจึ่งประณตบทบงสุ์     ทูลองค์พระอิศวรเรืองศรี

ว่านนทกมันทำฤทธี                       ชี้หมู่เทวานั้นบรรลัย

อันซึ้งนิ้วเพชรของมัน                   พระทรงธรรม์ประทานหรือไฉน

จึ่งทำอาจองทะนงใจ                   ไม่เกรงใต้เบื้องบาทา ฯ

         เมื่อนั้น                                   พระอิศวรบรมนาถา

ได้ฟังองค์อมรินทรา                     จึ่งมีบัญชาตอบไป

ไอ้นี่ทำชอบมาช้านาน                  เราจี่งประทานพรให้

มันกลับทรยศกบฏใจ                   ทำการหยาบใหญ่ถึงเพียงนี้ ฯ

      ตรัสแล้วจึ่งมีบัญชา               ดูราพระนารายณ์เรืองศรี

ตัวเจ้าผู้มีฤทธี                              เป็นที่พึ่งแก่หมู่เทวัญ

จงช่วยระงับดับเข็ญ                     ให้เย็นทั่วพิภพสรวงสวรรรค์

เชิญไปสังหารอ้ายอาธรรม์         ให้มันสิ้นชีพชีวา ฯ

      เมื่อนั้น                                    องค์นารายณ์นาถา

รับสั่งถวายบังคมล                     ออกมาแปลงกายด้วยฤทธี ฯ

เป็นโฉมนางเทพอัปสร              อ้อนแอ้นอรชรเฉลิมศรี

กรายกรย่างเยื่องจรลี                 ไปสู่ที่นนทกจะเดินมา ฯ

        บัดนั้น                                             นนทกผู้ใจแกล้วกล้า

สิ้นเวลาเฝ้าเจ้าโลกา                           สำราญกายาแล้วเดินมา ฯ

       เหลือบเห็นสตรีวิไลลักษณ์          พิศพักตร์ผ่องเพียงแขไข

งามโอษฐ์งามแก้มงามจุไร                  งามนัยน์เนตรงามกร

งามถันงามกรรณงามขนง                   งามองค์ยิ่งเทพอัปสร

งามจริตกิริยางามงอน                         งามเอวงามอ่อนทั้งกายา

ถึงโฉมองค์อัครลักษมี                        พระสุรัสวดีเสน่หา

สิ้นทั้งไตรภพจบโลกา                        จะเอามาเปรียบไม่เทียบทัน

ดูไหนก็เพลินจำเริญรัก                       ในองค์เยาวลักษณ์สาวสวรรค

ยิ่งพิศยิ่งคิดผูกพัน                              ก็เดินกระชั้นเข้าไป ฯ

       โฉมเอยโฉมเฉลา                       เสาวภาค์แน่งน้อยพิสมัย

เจ้ามาแต่สวรรค์ชั้นใด                       นามกรชื่อไรนะเทวี

ประสงค์สิ่งอันใดจะใคร่รู้                  ทำไมมาอยู่ที่นี่

ข้าเห็นเป็นน่ปรานี                             มารศรีจงแจ้งกิจจา ฯ

        เมื่อนั้น                                        นางนารายณ์เยาวลักษณ์เสน่หา

ได้ฟังยิ่งทำมารยา                            ชำเลืองนัยนาแล้วตอบไป

ทำไมมาล่วงไถ่ถาม                         ลวนลามบุกรุกเข้ามาใกล้

ท่านนี้ไม่มีความเกรงใจ                  เราเป็นข้าใช้เจ้าโลกา

พนักงานฟ้อนรำระบำบัน                ชื่อสุวรรณอัปสรเสน่หา

มีทุกข์จึ่งเที่ยวลงมา                       หวังว่าจะให้คลายร้อน ฯ

        สุดเอยสุดสวาท                      โฉมประหลาดล้ำเทพอัปสร

ทั้งวาจาจริตก็งามงอน                   ควรเป็นนางฟ้อนวิไลลักษณ์

อันซึ่งธุระของเจ้า                           หนักเบาจงแจ้งให้ประจักษ์

ถ้าวาสนาเราเคยบำรุงรัก               ก็จะเป็นภักดิ์ผลสืบไป

ตัวพี่มิได้ลวนลาม                           จะถือความสิ่งนี้นี่ไม่ได้

สาวสรรค์ขวัญฟ้ายาใจ                  พี่ไร้คู่จะพึ่งแต่ไมตรี ฯ

          เมื่อนั้น                                 นางเทพนิมิตโฉมศรี

ค้อนแล้วจึ่งตอบวาที                   ว่านี้ไพเราะเป็นพ้นไป

อันซึ่งฝากไมตรีข้า                      ข้อนั้นไพเราะเป็นพ้นไป

อันซึ่งจะฝากไมตรีข้า                 ข้อนั้นอย่าว่าหารู้ไม่

เราเป็นนางรำระบำใน                 จะมีมิตรที่ใจผูกพัน

ในการนักเลงเพลงฟ้อน             จึ่งจะผ่อนด้วยความเกษมสันต์

รำได้ก็มารำตามกัน                    นั่นแหละจะสมดั่งจินดา ฯ

        บัดนั้น                           นนทกผู้ใจแกล้วกล้า

ไม่รู้ว่านารายณ์แปลงมา           ก็โสมนัสสาพันทวี

ยิ้มแล้วจึ่งกล่าวว่าสุนทร           ดูก่อนนางฟ้าเฉลิมศรี

เจ้าจักปรารมภ์ไปไยมี              พี่เป็นคนเก่าพอเข้าใจ

เชิญเจ้ารำเถิดนะนางฟ้า          ให้สิ้นท่าที่นางจำได้

ตัวพี่จะรำตามไป                       มิให้ผิดเพลงนางเทวี ฯ

         เมื่อนั้น                               พระนารายณ์ทรงสวัสดิ์รัศมี

เห็นนนทกหลงกลก็ยินดี         ทำทีเยื้องกรายให้ยวนยิน ฯ

      เทพนมปฐมพรหมสี่หน้า    สอดสร้อยมาลาเฉิดฉิน

ทั้งกวางเดินหงส์บิน                กินรินเลียบถ้ำอำไพ

อีกช้านางนอนภมรเคล้า         ทั้งแขกเต้าผาลาเพียงไหล่

เมขลาโยนแก้วแววไว            มยุเรศฟ้อนในอัมพร

ลมพัดยอดตองพรหมนิมิต    ทั้งพิสมัยเรียงหมอน

ย้ายท่ามัจฉาชมสาคร            พระสี่กรขว้างจักรฤทธิรงค์

ฝ่ายนนทกก็รำตาม                ด้วยความพิสมัยใหลหลง

ถึงท่านาคาม้วนหางวง           ชี้ตรงถูกเพลาทันใด ฯ

ด้วยเดชนิ้วเพชรสิทธิศักดิ์        ขาหักล้มลงไม่ทนได้

นางกลายเป็นองค์นารายณ์ไป        เหยียบไว้จะสังหารราญรอน ฯ

       บัดนั้น                             นนทกแกล้วหาญชาญสมร

เห็นพระองค์ทรงสังข์คทาธร          เป็นสี่กรก็รู้ประจักษ์ใจ

ว่าพระหริวงศ์ทรงฤทธิ์                    ลวงล้างชีวิตก็เป็นได้

จึ่งมีวาจาถามไป                             โทษข้าเป็นไฉนให้ว่ามา ฯ

     เมื่อนั้น                                         พระนารายณ์บรมนาถา

ได้ฟังจึ่งมีบัญชา                             โทษามึงใหญ่หลวงนัก

ด้วยทำโอหังบังเหตุ                       ไม่เกรงเดชพระอิศวรทรงจักร

เอ็งฆ่าเทวาสุรารักษ์                       โทษหนักถึงที่บรรลัย

ตัวกูก็คิดเมตตา                               แต่จะไว้ชีวามึงไม่ได้

ตรัสแล้วแกว่งตรีเกรียงไกร            แสงกระจายพรายไปดั่งไฟกาล ฯ

          บัดนั้น                                     นนทกผู้ใจแกล้วหาญ

ได้ฟังจึ่งตอบพจมาน                     ซึ่งพระองค์จะผลาญชีวี

เหตุใดมิทำซึ่งหน้า                         มารยาเป็นหญิงไม่บัดสี

หรือว่ากลัวนิ้วเพชรนี้                     จะชี้พระองค์ให้บรรลัย

ตัวข้ามีมือแต่สองมือ                     หรือจะสู้ทั้งสี่กรได้

แม้นสี่มือเหมือนพระองค์ทรงชัย    ที่ไหนจะทำได้ดั่งนี้ ฯ

        เมื่อนั้น                                      พระนารายณ์ทรงสวัสดิ์รัศมี

ได้ฟังจึ่งตอบวาที                           กูนี้แปลงเป็นสตรีมา

เพราะมึงจะถึงแก่ความตาย          ฉิบหายด้วยหลงเสน่หา

ใช่ว่ากลัวฤทธา                              ศักดานิ้วเพชรนั้นเมื่อไร

ชาตินี้มึงมีแต่สองหัตถ์                  จงไปอุบัติเอาชาติใหม่

ให้สิบเศียรสิบพักตร์เกรียงไกร    เหาะเหินเดินได้ในอัมพร

มีมือยี่สิบซ้ายขวา                         ถือคทาอาวุธธนูศร

กูจะเป็นมนุษย์แต่สองกร             ตามไปราญรอนชีวี

ให้สิ้นวงศ์มึงอันศักดา                  ประจักษ์แก่เทวาทุกราศี

ว่าแล้วกวัดแกว่งพระแสงตรี        ภูมีตัดเศียรกระเด็นไป ฯ

      ครั้นล้างนนทกมรณา               พระจักราผู้มีอัชณาสัย

เหาะระเห็จเตร็จฟ้าด้วยว่องไว     ไปยังเกษียรวารี ฯ

      เมื่อนั้น                                      ฝ่ายนางรัชดามเหสี

องค์ท้าวลัสเตียนธิบดี                  เทวีมีราชบุตรา

คือว่านนทกมากำเนิด                  เกิดเป็นพระโอรสา

ชื่อทศกัณฐ์กุมารา                        สิบเศียรสิบหน้ายี่สิบกร

อันน้องซึ่งถัดมานั้น                      ชื่อกุมภรรณชาญสมร

องค์พระบิตุเรศมารดร                  มิให้อนาทรสักนาที

แหล่งที่มา : https://www.youtube.com/watch?v=LS8yDQXq8hs

แหล่งที่มา : https://sway.com/1q7GXbxZfdZCfWM6